ویتامین C و منابع آن - چای قند پهلو

ویتامین C و منابع آن

مصاحبه با دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه

حدود 260 سال پیش فردی به نام دکتر جیمز لیند، پزشک مخصوص دریانوردان متوجه شد ملوانانی که از مواد غذایی تازه استفاده نمی کنند در سفرهای دریایی بیش از دو ماه دچار علایمی همچون تحریک پذیری، بی قراری، ناآرامی، خون ریزی از لثه، خستگی و کوفتگی می شوند که بعدها این بیماری به نام اسکوربوت شناخته شد. دکتر لینک با تهیه چند ترکیب مختلف از لیموشیرین، لیموترش درشت، سرکه و جوز هندی متوجه شد که لیموشیرین و لیموترش از بروز این علایم جلوگیری می کنند، و زمانی که دریانوردان آب این ترکیبات را به صورت غلیظ شده می خورند به بیماری مبتلا نمی شوند بنابراین به وجود ماده ای در آنها پی برد که چیزی نبود جز ویتامین C یا اسید اسکوربیک که دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و رژیم غذایی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره خواص، منابع و شرایط مصرف آن توضیح می دهند.

آقای دکتر! ویتامین C از نظر غذایی تا چه حد اهمیت دارد؟

ویتامین C یک ویتامین قابل حل در آب است و بدن انسان برخلاف دیگر پستانداران قادر به ساختن این ویتامین نیست بنابراین باید آن را از محیط بیرون و در حقیقت از مواد غذایی دریافت کند. ویتامین C برای ساخت کلاژن که یکی از مهم ترین اجزای بافت رگ های خون، تاندون ها، رباط ها و استخوان هاست حیاتی است. نگاه امروز ما به ویتامین C از نظر کمبود آن نیست زیرا با خوردن 10 تا 20 میلی گرم در روز می توان از عوارض کمبود این ویتامین جلوگیری کرد.

مقدار مصرف روزانه آن را تا چه مقدار توصیه می کنید؟

مقدار توصیه شده ویتامین C در بعضی کشورهای اروپایی و آمریکایی 100 تا 120 میلی گرم است، در حالی که ما می دانیم با مصرف 22 میلی گرم در روز گلبول های سفید اشباع شده و می توانند فعالیت های خود را انجام دهند و 30 میلی گرم آن می تواند به راحتی به تمام احتیاجهای بدن پاسخ دهد.

آیا درست است که مصرف ویتامین C موجب پیشگیری از سرماخوردگی و یا درمان آن می گردد؟

ببینید، یکسری باورهای درست و نادرست حتی بین پزشکان در خصوص ویتامین ها وجود دارد از جمله اینکه ویتامین C موجب افزایش ایمنی بدن در برابر بیماری ها می گردد و همچنین به فعالیت مناسب هورمون های بدن کمک می کند. داستان به حدود 80 سال پیش برمی گردد یعنی به دهه 1930 زمانی که شیمیدانی بنام لینوس پالینگ پولینک دارنده دو جایزه نوبل، بحث ویتامین C و سرماخوردگی را اعلام کرد و کتابی هم در این زمینه نوشت در حالی که خیلی به این موضوع اشراف نداشت و در دامنه تخصص ایشان نبود. در این کتاب به خاصیت پیشگیرانه ویتامین C از سرماخوردگی اشاره شده است به طوری که خود و همسرش روزانه یک گرم ویتامین C می خوردند و این قضیه در میان مردم عمومیت پیدا کرد. حقیقت این است که در آن زمان ویتامین ها تازه کشف شده بودند و اطلاعات در این خصوص زیاد نبود. کتاب مذکور سبب شد تحقیقات متعددی روی ویتامین C و تاثیر آن در پیشگیری از سرماخوردگی انجام گردد و در نهایت به این نتیجه رسیدند که ویتامین C در پیشگیری از بیماری سرماخوردگی نقشی ندارد اما شاید در کوتاه کردن دوران نقاهت سرماخوردگی نقش داشته باشد. البته در تحقیقاتی که اخیرا اجرا شده صددرصد به این مساله پاسخ داده نشده است ولی چند تحقیق وجود دارد که نشان می دهد ویتامین C در کوتاه شدن دوران نقاهت سرماخوردگی موثر است که بیمار می تواند از ویتامین C خوراکی مانند میوه ها و سبزیجاتی که سرشار از ویتامین C هستند استفاده کند اما تزریق ویتامین C برای درمان سرماخوردگی و یا آلرژی و سایر بیماری ها اشتباه است.

پس این باور که خوردن زیاد بعضی میوه ها مانند نارنگی و پرتقال در فصل پاییز می تواند از سرماخوردگی جلوگیری کند، نادرست است؟

باید بدانید مصرف ویتامین C شاید دوره بیماری را کم کند ولی خاصیت درمانی و پیشگیرانه ندارد. به هرحال استفاده از میوه ها و ویتامین ها به طور همیشگی و طبق الگوی مصرف خوب است ضمن اینکه با مصرف میوه و سبزی علاوه به دریافت ویتامین C، ویتامین های دیگری هم از طریق بدن دریافت می گردد مانند ویتامین A و مواد و املاح دیگر که آنها هم پیشگیری کننده از عفونت ها هستند و در ارتقای سلامتی نقش دارند بنابراین توصیه می گردد که افراد سرماخورده بیشتر استراحت کنند و مایعات زیاد بخورند.

چه مواد غذایی حاوی ویتامین C هستند؟

یک لیوان آب پرتقال یا آب لیموشیرین: 120 تا 150 میلی گرم

100 گرم جعفری: 200 تا 300 میلی گرم

فلفل دلمه ای و سایر فلفل ها: بین 150 تا 200 میلی گرم

ما نمی توانیم هر روز 100 گرم جعفری یا فلفل دلمه ای بخوریم اما مصرف ترکیبی از مواد حاوی ویتامین C مانند گوجه فرنگی، گشهم، پیاز خام، کاهو، اسفناج، کلم، گل کلم، توت فرنگی، گریپ فروت، گیلاس، سیب و انار باید مورد توجه قرار گیرد. میوه های پیر شده و یا آب لیمویی که چند ماه از تاریخ تهیه آن گذشته دارای ویتامین C کمی است زیرا گذشت زمان مقدار اینن ویتامین را کاهش می دهد که به خاطر حساسیت زیاد ویتامین C به حرارت و نور است. بهتر است برای تامین ویتامین C از مواد تازه مصرف کرد. آب لیموهایی که در مقدار کم به نام چاشنی غذا استفاده می گردد را نمی توان منبعی برای تامین ویتامین C لحاظ کرد و فقط از آن به نام چاشنی استفاده می گردد.

پس از خوردن موادی که حاوی ویتامین C هستند، کدام مواد غذایی یا دارویی نباید مصرف گردد تا از جذب مناسب این ویتامین در بدن جلوگیری نگردد؟

توصیه ما به مصرف میوه ها بین وعده های غذایی است. جذب ویتامین C میوه ها بعد از صرف غذا به علت انباشتگی در معده به درستی انجام نمی گردد ولی تداخلی در این خصوص بین ویتامین C و سایر مواد غذایی و دارویی وجود ندارد. توصیه متخصصان برای مصرف ویتامین C به همراه غذا، خوردن سالاد و گوجه فرنگی است که جذب آهن غذا را افزایش می دهد. خوردن مرکبات هم بعد از غذا همین ویژگی را دارد. بسکمک از پزشکان در هنگام تجویز داروی های حاوی آهن مانند کپسول هماتنیک یا فیفول برای اشخاصی که با خوردن این داروها دچار معده درد می شوند و یا درد معده آنها تشدید می گردد به آنها توصیه می کنند که این کپسول ها را همراه غذا مصرف کنند.

در چه شرایطی ویتامین C از بین می رود؟

ویتامین C حساس است و آنزیم هایی وجود دارد که آن را از بین می برد. تماس با هوا و فلز موجب اکسید شدن ویتامین C شده و آن را از بین می برد. توصیه ما این است که مصرف و تهیه مواد حاوی ویتامین C مثل آب میوه ها بسیار کم باشد و اگر نمی توان در زمان تهیه از آن استفاده نمود باید اولا لیوان پر از آب میوه باشد و ثانیا روی آن با درپوش پلاستیکی محکم گردد که کمتر در معرض تماس با اکسیژن یا هوا قرار گیرد. میوه هایی هم که به صورت کامل و درسته خشک می شوند حاوی ویتامین C کمی هستند و آنهایی که برش داده شده اند بسیار کمتر.

چه کسانی به ویتامین C بیشتری احتیاج دارند؟

افراد سیگاری، خانم های باردار و شیرده تا 100 میلی گرم و کسانی که جراحی شده اند برای التیام زخم های شان به مقادیر بیشتری احتیاج دارند. در شرایط اضطرابی و برای تمام گروه های سنی و کسانی که احتمال سکته قلبی در آنها وجود دارد، ویتامین C بیشتری احتیاج است.

منبع: http://www.salamat.com

ae

منبع: راسخون